Op verzoek van de afdeling educatie van het Rijksmuseum hebben twee groepen van de opleiding creatief vakman op dinsdag 16 oktober een workshop gevolgd in de ateliers van het museum, welgelegen in de museumtuin. Het is een prachtige dag als ik vanaf de Prinsengracht op mijn fiets vertrek richting het Rijks. Op de Lijnbaansgracht kan ik de twee torens, die prominent boven de huizen uitsteken, weerspiegeld zien in het kalme grachtenwater. We zijn vandaag welgeteld met achttien studenten. Elma en Anita zijn de gastdocenten en heten ons welkom, wijzen ons de garderobe en vragen de groep zich in tweeën te verdelen. De studenten regelen dit zelf en ieder van de twee groepen krijgt een eigen docent. Zelf voeg ik mij getooid met camera bij de ‘mannengroep’ op weg naar de museumtuin. We krijgen uitleg over de bronnen van inspiratie die de architect Pierre Cuypers heeft gebruikt bij het vormgeven van het gebouw. De docent wijst tijdens de uitleg op prominente voorbeelden van ornamenten in steen en op patronen in de levende natuur. Als voorbeeld voor dit grootse 19deeeuwse gebouw diende een museum voor de Vlaamse schilder Rubens in België, dat zich in 1830 als zelfstandige natie van de Noordelijke Nederlanden had afgesplitst, en eigen nationale symbolen nodig had. Het gebouw is een lofzang op Rembrandt, de Romantiek, diverse (eclectische) stijlperioden, de industriële vooruitgang en een ontluikend nationalisme. De studenten worden door de gastdocent aangespoord om vooral veel aantekeningen te maken en te schetsen. We lopen door de tuin het museumgebouw zelf in en bekijken beschilderde wanden en plafonds. De tocht eindigt in een zaal met zeventiende-eeuwse kasten. We bestuderen de marqueterie en andere versieringen. Al fotograferend loop ik afwisselend tussen beide groepen. Terug in de ateliers volgen we een praktische workshop die het idee dat patronen uit toevallige handelingen kunnen ontstaan letterlijk laten zien. Er liggen een veelheid van voorbeelden van geometrische motieven op de werktafel die als inspiratie kunnen dienen. Ondanks de beperkte tijd komt iedereen tot een tastbaar resultaat dat verder kan worden uitgewerkt. De studenten waren bijzonder onder de indruk van de rondleiding en de praktische workshop die wat hun betreft best nog langer had mogen duren. Deze workshop patronen zal als vast onderdeel aan het curriculum van het eerste leerjaar creatief vakman worden toegevoegd. Het Rijksmuseum wordt daarmee ook voor mbo studenten een externe leslocatie.
https://www.rijksmuseum.nl/nl/organisatie/geschiedenis
https://marcocornelisse.files.wordpress.com/2018/07/cv-reader-patronen-en-oppervlakken-2019.pdf
Marco Cornelisse 