Stel dat je op een feestje met iemand in gesprek raakt die zegt expert te zijn in klimatologische binnenruimten. Iemand die met papiertjes de traagheid van collecties bepaald. Iemand die actief op zoek gaat naar degradaties, biologisch of chemisch. Iemand die je verteld dat passieve middelen het altijd doen, en dat actieve maatregelen veel minder effectief zijn. Iemand die de schimmelgroeicurve scherp in de gaten houdt. Hang je dan aan iemands lippen? Het antwoord is … ja, dat doe je beslist. Misschien niet direct, maar zeker wel op dag 2 van module 2 van de opleiding collectiebeheer.
Het gaat over klimaat, en de gastdocent Marco Martens weet er alles van vocht, damp en schimmels, en weet ook het publiek te betrekken. Verhelderende vragen worden gesteld op de uitleg. Een binnenklimaat wordt behoorlijk beïnvloed door temperatuur en ook door bezoekers die het jaar rond van collecties willen genieten. Wat de consequenties zijn door deze visiteurs wordt in schema’s getoond en door middel van voorbeelden toegelicht. Vocht onttrekking kan aan de oppervlakten van objecten leiden tot kleine krimpscheurtjes, vooral als dit té plotseling plaatsvindt. Dit maakt dat het in en uit depot halen van voorwerpen tot verstoringen kan leiden, en uiteindelijk blijvende schade kan veroorzaken. Met kennis van zaken handelen is dus geboden.
Opvallend enthousiaste reacties volgen op de aankondiging dat vervolgonderzoek wordt ingezet op basis van nieuwe inzichten. Verrassend is de constatering dat niets doen in bepaalde gevallen meer winst oplevert dan complexe klimaatinstallaties. Een nieuw gebouw dat rekening houdt met optimalisering van het binnenklimaat behoeft eigenlijk niet te acclimatiseren. Veel schade is immers ontstaan sinds we actief met klimaatbehandeling zijn gestart. Je moet natuurlijk rekening houden met verstorende factoren, dus geen installatie is niet verstandig, eentje die passend is bij de situatie wel.
Voor de lunchpauze is het tijd met diverse apparatuur kennis te maken. Van alle meetapparaten is de infraroodcamera het leukste speeltje. Door het juiste meetapparaat kom je aan bruikbare gegevens. Hoe lang, waar, waarom en hoe je meet, zijn relevante aspecten. Ook het opstellen van een testplan is zinvol. Dit stond op het programma maar hebben we voor vandaag gelaten. Het interpreteren van resultaten komt wel aan de orde na de lunch. Wederom met spannende grafieken die een helder beeld geven. Half drie zijn we klaar. Voorlopig voldoende over klimaat, schema’s en onderzoek. Nu de opgedane kennis vergelijken met de omstandigheden in de eigen organisatie.
Relevante website: http://www.monumenten.bwk.tue.nl
Marco Cornelisse 